Một la bàn từ tính và một bản đồ giấy là một phần của 10 vật dụng không thể thiếu khi cắm trại và đi phượt. Học cách đọc bản đồ địa hình giấy (topographic map) cũng nằm trong những điều cần thiết đó. Khi đã biết cách đọc, bản đồ của bạn sẽ có thể kể cho bạn một câu chuyện rất chi tiết về địa hình mà bạn sẽ khám phá.
Nội dung
Bài viết này bao gồm các khái niệm:
- Làm thế nào các đường đồng mức cho phép bạn hình dung địa hình của bạn
- Tỷ lệ trên bản đồ hoạt động như thế nào
- Các chi tiết bản đồ hữu ích khác
- Nơi để tìm bản đồ địa hình
Bên cạnh đó, hãy đọc bài viết hướng dẫn cách xem la bàn chính xác. Sau đó tham gia một lớp học hoặc một tổ chức ngoài trời và thực hành các kỹ năng này cho đến khi bạn thành thạo chúng.
1. Đường đồng mức mô tả địa hình như thế nào?
Bản đồ đường mòn đơn giản rất hữu ích cho việc lập kế hoạch chuyến đi nhưng không dùng để điều hướng khi đang đi trên đường. Bản đồ địa hình thì có khả năng điều hướng tốt hơn, cho bạn khả năng để hình dung địa hình ba chiều từ một mảnh giấy phẳng. Tính năng này có được là nhờ các đường đồng mức:
Đường đồng mức cho thấy độ dốc của địa hình. Các đường đồng mức kết nối các điểm có chung độ cao: khi chúng gần nhau (nhưng không bao giờ giao nhau), độ cao sẽ thay đổi nhanh chóng trong khoảng cách ngắn và địa hình dốc. Khi các đường đồng mức cách xa nhau, độ cao thay đổi chậm, biểu thị độ dốc nhẹ.
Đường đồng mức cũng chỉ ra hình dạng của địa hình. Các vòng tròn đồng tâm có thể cho bạn thấy một đỉnh và các khu vực giữa các đỉnh. Nghiên cứu bản đồ địa hình của một khu vực quen thuộc là một cách tuyệt vời để tìm hiểu làm thế nào để khớp các đặc điểm địa hình với các đường đồng mức trên bản đồ.
Các đường đồng mức có chỉ số: cứ mỗi 5 đường đồng mức là sẽ có một đường đồng mức dày hơn. Tại một số điểm dọc theo đường đó, độ cao chính xác của nó được liệt kê.
Khoảng cách đường đồng mức: sự thay đổi độ cao từ một đường đồng mức sang đường kế tiếp luôn giống nhau trong cùng một bản đồ. Nhiều bản đồ có khoảng cách đường đồng mức từ 40 hoặc 80 feet: Khoảng cách 80 feet chỉ có nghĩa là mỗi đường đồng mức nằm cách đường thẳng gần nhất 80 feet. Bạn tìm thấy khoảng cách đường viền cho bản đồ của bạn trong phần chú thích.
Thỉnh thoảng, một vòng tròn đồng mức cũng biểu thị thung lũng chứ không phải chỉ mỗi đỉnh núi. Một vòng tròn có dấu gạch bên trong nó biểu thị đây là vùng trũng xuống thay vì nhô lên. Bạn cũng sẽ thấy độ cao giảm dần khi bạn đến gần vùng trũng.
2. Tỷ lệ bản đồ
Tỷ lệ bản đồ cho bạn biết mức độ chi tiết của bản đồ. Ví dụ, tỷ lệ 1: 24000 có nghĩa là mỗi inch trên bản đồ bằng 24.000 inch trong thực tế. Tỷ lệ lớn hơn, như 1: 65.000, có nghĩa là bản đồ bao phủ một khu vực lớn hơn, nhưng nó sẽ có ít chi tiết hơn.
Bản đồ cũng có tỷ lệ đại diện để giúp bạn hình dung khoảng cách trong thế giới thực. Bạn có thể sử dụng tỷ lệ này và cạnh của la bàn để có được ước tính sơ bộ về khoảng cách đi bộ đường dài trên bản đồ của bạn
3. Các chi tiết bản đồ hữu ích khác
Nhìn kỹ vào phần chú thích bản đồ. Được chú thích với các mẹo đọc bản đồ và dữ liệu điều hướng. Bắt đầu bằng cách nghiên cứu ý nghĩa của từng dòng, biểu tượng và màu sắc. Nói chung, màu xanh lá cây biểu thị thảm thực vật dày đặc , trong khi các khu vực sáng hoặc không màu chỉ địa hình mở. Và, như bạn dự đoán, suối và hồ được hiển thị màu xanh lam.
Chú thích bản đồ cũng liệt kê các dữ liệu chính như tỷ lệ bản đồ, khoảng cách đường đồng mức và đường đồng mức có chỉ số, hệ thống lưới (được sử dụng để điều hướng nâng cao hơn) và độ lệch từ thiên (cần thiết để thiết lập la bàn của bạn).
Thực hành đọc các tính năng từ một bản đồ của một khu vực quen thuộc. Hình dung cách địa hình trên các mốc địa điểm chính liên quan đến các đường đồng mức trên bản đồ của bạn. Chọn ra các tính năng như đỉnh và đèo núi. Xác định các đặc điểm tinh vi hơn như vách đá, có các đường đồng mức được tập trung chặt chẽ với nhau và các đường vòng (các đường nối các đỉnh và có các đường đồng mức giảm độ cao ở mỗi bên). Thung lũng là khu vực có độ cao thấp giữa các đỉnh núi. Một số có thể có một con lạch chạy dọc phía dưới, mặc dù đó không phải là một yêu cầu để nhận biết một thung lũng.
Rèn luyện kỹ năng đọc bản đồ của bạn trên mỗi chuyến đi. Lây bản đồ ra ở đầu mỗi con đường mòn, định hướng chính xác và kiểm tra các khu vực cột mốc khi bạn đi bộ. Những người thường đọc bản đồ thường xuyên hiếm khi bị lạc.
4. Nơi để tìm mua/ tải bản đồ địa hình
Bản đồ địa chất
Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS) từng là tiêu chuẩn vàng cho các bản đồ địa hình. Bao phủ toàn bộ đất nước, các bản đồ của nó bao gồm các vùng đất hình chữ nhật được gọi là tứ giác (viết tắt là quads)
Có sẵn hầu hết ở các cửa hàng thiết bị ngoài trời, các bản đồ USGS được in sẵn hiện đang được loại bỏ và được thay thế bằng một bản đồ trực tuyến cho phép cập nhật dữ liệu bản đồ liên tục. Các bản đồ được tải xuống và in trực tuyến có một số nhược điểm chính: thông tin đường mòn hạn chế và thiếu xác minh.
Bản đồ từ các công ty trắc địa
Một số công ty sản xuất bản đồ địa hình nâng cao. Họ làm nổi bật các tính năng chính và cập nhật chi tiết thường xuyên. Những bản đồ này thường có sẵn cho các khu vực phổ biến. (Tìm bản đồ địa hình cho một khu vực ít được biết đến sẽ khó khăn hơn.)
Các tính năng bổ sung có thể làm cho bản đồ có giá trị hơn bao gồm:
- Những con đường mòn nổi bật
- Bảng chú thích độ cao
- Khoảng cách giữa các điểm giao cắt và cột mốc
- Con đường mòn cổ xưa
- Khu cắm trại
- Những con suối
- Đường biên giới
Những trang web tải bản đồ trực tuyến
Cung cấp các lợi thế tương tự như phần mềm bản đồ, số lượng trang web phát triển nhanh chóng cung cấp cho bạn tùy chọn để tùy chỉnh và tải xuống bản đồ. Một số miễn phí; số khác yêu cầu bạn phải đóng một ít phí.
Bản đồ địa phương
Nhiều khu vực đất công cộng (công viên quốc gia, rừng quốc gia, công viên tiểu bang, khu giải trí) tạo ra các bản đồ để bao phủ vùng đất bên trong ranh giới. Bạn có thể thử kiểm tra trang web của họ để xem họ có cung cấp bản đồ địa hình được in hoặc có thể tải xuống hay không.
Nguồn: REI
